Βελονισμός και υπογονιμότητα

        Τα τελευταία χρόνια βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία αυξανόμενη ανάγκη αντιμετώπισης της υπογονιμότητας, που οφείλεται σε κοινωνικούς, πολιτισμικούς και περιβαλλοντικούς λόγους.

Η ανάπτυξη της μοριακής βιολογίας, της νευροφυσιολογίας και της ενδοκρινολογίας, καθώς και η εξέλιξη τεχνικών που μας επιτρέπουν να παρεμβαίνουμε σε κυτταρικό επίπεδο, μας παρέχουν λύσεις και δημιουργούν μία νέα ιατρική-βιολογική εφαρμογή που αναφέρεται ως τεχνητή γονιμοποίηση (IVF). Ενώ, όμως, αυτά τα προγράμματα βελτιώνονται συνεχώς και η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη υπάρχει αγωνία σχετικά με τις παρενέργειες των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται και τα επίπεδα επιτυχίας του κάθε κύκλου γονιμότητας.

Επομένως, είναι φυσικό να δημιουργούνται εύλογα ερωτήματα όπως εάν υπάρχει χώρος για το βελονισμό σε ένα τέτοιο περιβάλλον και εάν μπορεί να βελτιώσει τα αποτελέσματα επιτυχίας αυτών των προγραμμάτων.

Ο βελονισμός, με πατρίδα του την Κίνα, αποτελεί μία από τις αρχαιότερες παρεμβατικές θεραπευτικές τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν στον πλανήτη, ενώ τις τελευταίες δεκαετίες αντιμετωπίζεται ως ένα ολοκληρωμένο θεραπευτικό σύστημα σε πολλές χώρες του δυτικού κόσμου (Ευρώπη και Αμερική).

Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι ο βελονισμός ρυθμίζει και εξισορροπεί το ορμονικό σύστημα, το ανοσιακό σύστημα και το σύστημα διαχείρησης του stress. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, ανακοινώθηκε η εφαρμογή βελονισμού παράλληλα με προγράμματα υποβοηθούμενης εγκυμοσύνης σε υπογόνιμες γυναίκες και άνδρες.

Η πρώτη ερευνητική ομάδα που ασχολήθηκε με το βελονισμό στη γυναικολογία ήταν η ομάδα της E. Stener-Victorin, καθηγήτριας στο τμήμα φυσιολογίας/ενδοκρινολογίας του πανεπιστημίου του Gothenburg (1996). Οι ερευνητές αναρωτήθηκαν εάν θα βοηθούσε ο βελονισμός στις υπογόνιμες γυναίκες που υποβάλλονταν σε IVF πρόγραμμα, ώστε να βελτιώσουν τα ποσοστά επιτυχούς κυήσεως. Τα αποτελέσματα των ερευνών κινητοποίησαν και άλλους ερευνητές σε άλλα πανεπιστήμια, με αποτέλεσμα να δημοσιευθούν συνολικά τέσσερις μελέτες που αφορούσαν τη δράση του βελονισμού τη στιγμή της εμβρυομεταφοράς.

Αυτό ήταν και το ερώτημα μίας πρωτότυπης γερμανικής εργασίας που έγινε το 2002 και έτυχε μεγάλης προσοχής από τον επιστημονικό κόσμο. Η έρευνα αυτή έδειξε στατιστικά σημαντικά υψηλότερα ποσοστά κύησης (42.5% έναντι 26.3%) όταν εφαρμοζόταν βελονισμός παράλληλα με προγράμματα εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF).

Τα αποτελέσματα από τη δράση του βελονισμού στον υποθάλαμο ήταν τα ακόλουθα:

·        Ο βελονισμός δεν παρεμπόδισε το πρόγραμμα IVF, ούτε προκάλεσε την παραμικρή παρενέργεια στις γυναίκες.

·    Βελτίωσε σημαντικά το ποσοστό επιτυχίας του προγράμματος IVF σε ποσοστό 10 – 15% (αύξηση της κλινικής εγκυμοσύνης).

·        Μείωσε τον αριθμό των έκτοπων και των παλίνδρομων κυήσεων.

·        Βελτίωσε σημαντικά την ποιότητα του ενδομητρίου.

·        Ρύθμισε τις ορμόνες που είναι υπεύθυνες για τη γονιμότητα.

·        Αύξησε την αιμάτωση στα αναπαραγωγικά όργανα.

·        Αύξησε και βελτίωσε την ποιότητα των ωαρίων.

·        Ενίσχυσε τη ωχρινική λειτουργία.

·        Μείωσε το stress.

·        Υποβοήθησε την εμφύτευση του εμβρύου.

Εδώ αξίζει να αναφέρουμε την άποψη της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής για την υπογονιμότητα. Οι Κινέζοι έχοντας αδυναμία στο μεταφορικό λόγο αναφέρουν: «βελτίωσε το χώμα (τη γη, το υπέδαφος) πριν φυτέψεις το σπόρο». Σε αυτή τη φιλοσοφία στηρίζουν τις θεραπευτικές αρχές για την υπογονιμότητα, θέτοντας σαν στόχο της θεραπείας τη γυναίκα και το γυναικείο σώμα ως σύνολο και όχι την ωοθήκη, τη μήτρα ή το έμβρυο. Οι στόχοι της θεραπείας είναι γενικότεροι και επεκτείνονται σε εξισορρόπηση του νευρικού, ανοσιακού και ενδοκρινικού συστήματος, ρύθμιση του stress, διατήρηση του μερονύχτιου ρυθμού, τόνωση της ενέργειας του οργανισμού και βελτίωση της λειτουργίας των αναπαραγωγικών οργάνων.

Οι μεσημβρινοί των νεφρών του ήπατος και του σπλήνα, καθώς και οι ιστοί και τα όργανα με τα οποία αυτοί συνδέονται, σχετίζονται με τα προβλήματα αναπαραγωγής και την υπογονιμότητα. Σύμφωνα με τις αρχές της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής ο νεφρός σχετίζεται με το αναπαραγωγικό σύστημα, το ήπαρ ρυθμίζει τη ροή της ζωτικής ενέργειας του σώματος και ο σπλήνας είναι η βασική πηγή ενέργειας και αίματος. Επίσης, τέσσερις τουλάχιστον παράδοξοι μεσημβρινοί (Du Mai, Ren Mai, Dai Mai και Chong Mai) σχετίζονται με γυναικολογικές παθήσεις ή δυσλειτουργίες. Τα περισσότερα σημεία βελονισμού στη γυναικολογία προκύπτουν από τη σχέση των παραπάνω μεσημβρινών.

Πάντοτε δίνονται συμβουλές για σωστή διατροφή, ανάπαυση, άσκηση και δραστηριότητα, καθώς και μείωση του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ. Στον παραδοσιακό βελονισμό η υπερβολή των συναισθημάτων θεωρείται αιτία ασθένειας. Έτσι, το stress θεωρείται εμπόδιο στην όλη διαδικασία, ενώ σε κάποιες γυναίκες αυτό μπορεί να αποτελέσει την κύρια αιτία της ορμονικής δυσλειτουργίας.

Βεβαίως, Τα σημεία βελονισμού και η τεχνική έκθεσης εξαρτώνται από τη διάγνωση και το ατομικό ιστορικό του κάθε ασθενούς. Οι μεταναλύσεις είναι ενδεικτικές του ενδιαφέροντος που υπάρχει στον ιατρικό κόσμο για την αποτελεσματικότητα του βελονισμού στην υπογονιμότητα. Σύμφωνα με μετανάλυση που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές του πανεπιστημίου του Maryland, ο βελονισμός αυξάνει τα ποσοστά εγκυμοσύνης και τον πραγματικό αριθμό των γεννήσεων σε πληθυσμούς υπογόνιμων γυναικών που υποβλήθηκαν σε IVF.
        Με άλλα λόγια, η πρόταση του βελονισμού είναι μία πρόταση ασφαλής, απλή, φθηνή και συμπληρωματική της βιοϊατρικής επιστήμης που μπορεί να αυξήσει κατά 12 – 15% τα ποσοστά επιτυχίας ενός προγράμματος IVF. Ο βελονισμός εφαρμόζεται επί εκατοντάδες χρόνια στις χώρες της Άπω Ανατολής και η αποτελεσματικότητά του μελετάται για δεκαετίες. Μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην υπογονιμότητα παράλληλα και σε συνεργασία με τους συναδέλφους που εφαρμόζουν τα ειδικά προγράμματα γονιμότητας και εξωσωματικής γονιμοποίησης.